Trên thế giới, hiếm có đồng bạc nào "hạnh phúc" như đồng tiền riyal Saudi của Saudi Arabia. Để hiểu sơ lược về nền kinh tế xứ này, trước hết ta xem kích thước nền kinh tế Saudi Arabia lớn cỡ nào.
Về hồ sơ nền kinh tế Saudi Arabia. Trước ta xét, tổng sản phẩm quốc (GDP) trong năm 2014 của Saudi Arabia đạt 746,25 tỷ USD. Giá trị sản lượng GDP của Saudi Arabia chiếm 1,20% sản lượng GDP của nền kinh tế thế giới. Đây cũng là mức sản lượng GDP cao nhất mọi thời đại của Saudi Arabia bất chấp giá dầu thô hạ giảm sâu. Năm 2015, dù giá dầu thô sụt giảm thê thảm, nếu xét cùng thời điểm năm 2014 đó thì nền kinh tế Liên bang Nga sụt mất toi gần 1.000 tỷ $, nhưng Saudi Arabia lại cầm cự được GDP của năm 2015 là 646 tỷ $ (tức là chỉ sụt có 100,25 tỷ $). Đó là mức khá nhất trong các nước dựa vào xuất khẩu dầu lửa, như Venezuela, Nga, Algeria, Nigeria,...mấy nước này gặp khủng hoảng, giá tài sản của dân chúng sụt phân nửa, nhưng duy nhất chỉ có Saudi Arabia trụ vững như kiềng ba chân. Thậm chí nếu Saudi Arabia gặp khủng hoảng thì họ còn con bài chiến lược trong tay là IPO đại công công ty nhà nước Aramco là đại công ty dầu lửa to lớn nhất thế giới về sản xuất cũng như xuất khẩu dầu lửa với giá trị tài sản ước đoán còn lớn hơn kho dự trữ trái phiếu kho bạc Mỹ niêm yết bằng đồng $ mà Nhật đang nắm giữ, đủ để thế giới tho dùng dầu lửa cả trăm năm nữa, khiến ai cũng thèm muốn, nhất là các đại gia dầu khí của Âu châu, Nga, Mỹ, Nhật đều muốn mua cổ phần của Aramco.
Hãy nhớ rằng Tổng dân số ở Saudi Arabia với 31,016 triệu người vào năm 2015 (WB và Liên Hiệp Quốc thống kê). Thu nhập GDP bình quân đầu người được tính bằng cách chia tổng sản phẩm quốc nội của xứ Saudi Arabia, khi đã được điều chỉnh bởi lạm phát và dân số trong năm2015 thì được 21.313 USD / năm (PPP thì được 50.284 USD /năm) , nó không phải là mức thu nhập cao so với các nước Âu châu, Mỹ, Nhật Bản,....Tuy nhiên, dân bản xứ Saudi Arabia khôn cần phải làm việc điên cuồng, họ muốn làm việc như thế nào thì tùy, thích làm 2 giờ một ngày cũng chả sao, mà chủ yếu Saudi Arabia thuê lao động các nước Á châu, Nam Mỹ (lĩnh vực lao động thấp), kể cả Âu châu, Mỹ (chủ yếu lĩnh vực lao động cao).
Quốc gia Saudi Arabia này sở hữu trữ lượng dầu mỏ chiếm đến 18% của thế giới mà OPEC và các tập đoàn dầu khí lớn như: Marathon Oil Corp (NYSE, S & P 500: MRO), Exxon Mobil (Dow Jones: XOM), Chevron (Dow Jones: CVX), BP, Royal Dutch Shell,... kiểm kê là dự trữ dầu thô được thẩm định 266,5 tỷ thùng dầu thô. Trữ lượng khí tự nhiên thì cũng rất lớn khoảng 8,5 tỷ mét, bình quân hàng ngày Saudi Arabia bơm ra 10,1 triệu thùng dầu thô. Một con số rất lớn lao đủ làm điên đảo thế giới.
Mức Lạm phát ở Saudi Arabia tính trung bình từ năm nhiều chụ năm duy trì ở mứckhá lý tưởng là dưới 2,8%
Nói chung, một đồng bạc có giá trị của nó mà tôi định nghĩa ngắn gọn đơn giản sau, đó là: tỷ lệ lạm phát quốc gia đó từ 2 - 2,5% mà đà tăng trưởng 3 - 4% hay cao hơn càng tốt, đó là lý tưởng để giữ đồng bạc ổn định. Tất nhiên, sẽ là phức tạp nếu ta đi phân tích mọi ngõ ngách của các yếu tố kinh tế vĩ mô tác động vào đồng bạc các quốc gia đó. Cho nên đừng ngạc nhiên tờ giấy bạc Riyal Saudi Arabia (SAR) luôn có giá như đồng $.
Saudi Arabia có kho dự trữ ngoại hối rất lớn, đó là hết năm 2016 thì họ có trong tay khối dự trữ ngoại hối lên đến 557 tỷ $, đó là lớn hơn của Nga, Ấn Độ, và chỉ đứng sau TQ, Nhật, Thụy Sĩ.
Saudi Arabia có mức nợ của chính phủ tính theo phần trăm GDP của họ thuộc loại thấp nhất thế giới (5,90%), và chẳng vay nợ nước ngoài bao nhiêu cả.
Đó là lý tưởngSaudi Arabia giữ tỷ giá hối đoái cố định của đồng USD / riyal (SAR). Đồng SAR của Saudi Arabia đã giữ được tỷ giá ổn định nhất thế giới là bởi vì xuất khẩu chính, dầu mỏ, được định giá bằng đồng USD. Bởi lẽ, hầu hết tất cả các hợp đồng dầu lửa, và các hợp đồng hàng hóa như vàng,... được giao dịch trên toàn thế giới đa số thực hiện bằng đồng USD.
Đồng SAR được giữ ổn định nhất, bất chấp khủng hoảng kinh tế thế giới cao điểm từ năm 2009 và kể cả khi giá dầu hạ giảm sâu vào năm 2015, đầu năm 2016.
Vì sao giới đầu tư và thị trường tài chính không hề nao núng khi khi giá dầu hạ hay tăng mà đồng SAR của Saudi Arabia vẫn ổn định. Thực tế thị trường bán buôn dầu đều muốn đồng SAR ổn định.
Chẳng hạn, các kinh nghiệm của các chiến lược gia ngân hàng đầu tư tính toán, thí dụ đồng 1 USD hiện nay vẫn có trị giá 3,75 SAR, nhưng nếu đồng EUR, yên Nhật - JPY mất giá so với đồng USD như đã thấy trước đây. Kể cả đồng Pound (UK), Switzerland Franc (Thụy Sĩ),...
Khi giá dầu hạ giảm còn 35 USD, hay 34 USD / thùng dầu, thì Saudi Arabia bán dầu thu về đồng USD có giá trị vì đồng tiền SAR cố định vào đồng USD tăng giá nên hạn chế được rủi ro và lời được bấy nhiêu phần trăm so với các đồng tiền kia mất giá khi bán dầu cho các đôi tác Âu châu và Nhật Bản, và Saudi Arabia sẽ mua được nhiều tài sản của Âu châu, hay Nhật hơn khi hoán đổi tỷ giá USD ra tỷ giá đồng EUR, JPY, đó là kinh nghiệm nếu ta chú ý bất cứ khi nào đồng USD co giá, đồng EUR, JPY mất giá dù giá dầu thô hạ giá thì Saudi Arabia đều tăng cổ phần mua tài sản các đại gia công nghiệp của Âu châu như: Volkswagen, Siemens, Royal Dutch Shell, oyota Motor, Komatsu,...trong khi đồng bạc (VEB) của Venezuela, hay đồng Rúp của Nga,...bị trượt giá nặng, đồng lương bị sút giảm, nền kinh tế teo tóp thiếu vốn,...
Ngược lại, nếu như đồng USD bị trượt giá nặng nề năm 2008, giảm mất trung bình 20% so với các đồng bạc EUR, JPY, GBP, CAD, CHF và SEK thì 1 thùng dầu bán ra 100 USD, vì tỷ giá 1 USD = 3,75 SAR thì một thùng dầu bán ra thu về 375 EUR nhưng khi chốt ra tỷ giá đồng USD hay giữ nguyên đồng SAR thì Saudi Arabia bán dầu thu về đồng USD mất giá 20% so với các đồng tiền trên, cho nên khi sở hữu tài sản hay đầu tư vào các nước EU, Nhật thì Saudi Arabia bị thiệt hại hơn vì đồng tiền mất giá thì Saudi Arabia lại bán cổ phần từ các đại gia công nghiệp Âu châu, Nhật bản và tăng đầu tư vào tài sản Mỹ như mua trái phiếu kho bạc, đầu tư vào các công ty Mỹ,...lên lời lãi lớn
Qua đó cho thấy, mặc dù giá dầu thô hạ giảm sâu, nhưng Saudi Arabia vẫn không hề sợ hãi mà còn gia tăng khai thác dầu, có lúc sản xuất ra 10,6 triệu thùng dầu mỗi ngày trong tháng 06/2015, và hiện nay có giảm xuống chỉ còn khai thác 10,2 triệu thùng dầu mỗi ngày vượt qua sản lượng khai thác dồn dập của Nga. Khi giá dầu hạ giảm, giới phân tích tài chính và chứng khoán mới giật mình vì sao Saudi Arabia lại gia tăng sở hữu và đầu tư dồn dập rất nhiều tài sản của các nước EU, Nhật, và giảm bớt đầu tư tại Mỹ. Đó là vì đồng USD tăng giá nên Saudi Arabia đầu tư tài sản vào Mỹ không có lời mà chuyển hướng đầu tư vào thị trường các nước có đồng bạc yếu so với đồng USD.
Bài học kinh nghiệm cho VN, đối với quốc gia này, luôn lạc quan tếu khi duy trì tỷ giá hối đoái cố định, mà đòi chống hiện tượng "đô la hóa". Lý luận sai trái, làm sao mà có thể duy ý chí tự tin đến mức hạ lãi suất đồng USD xuống số không và tăng lãi suất đồng nội tệ VND nhằm thu hút đồng USD lưu thông vào kinh tế.
Hãy nhìn một lỗ hổng mà một người có "mắt cận thị" họ cũng nhìn ra, đó là, để duy trì một tỷ giá hối đoái cố định ổn định thì quốc gia đó phải có đủ dự trữ ngoại hối đủ mạnh để quản lý giá trị tiền tệ của họ và nó rất tốn kém phí tổn, trong khi VN là quốc gia có khối dự trữ ngoại tệ mỏng nhất chỉ hơn vài tỷ USD của các quốc gia có thành tích vỡ nợ nhiều nhất thế giới như Argentina, Venezuela,...Để có tỷ giá cố định ổn định khiến dân chúng và giới đầu tư tin tưởng tích trữ đồng bạc đó, ngoài phân tích kể trên thì các ngân hàng trung ương phải có đủ ngoại tệ nhằm chuyển đổi ngoại tệ nhanh chóng khi giới đầu tư hay dân chúng kéo tiền ra. Nếu nó không có đủ dự trữ ngoại tệ để bảo vệ đồng nội tệ hay neo tỷ giá cố định, hoặc người ta nó sẽ phải tăng lãi suất cao,...nó cũng giải thích phần nào lãi suất tại VN luôn cao hơn các nước.
(*) Tỷ giá hối đoái đồng US Dollar / Saudi Riyal (SAR) kể từ năm 2009 - 2015, ngay cả lúc các nền kinh tế lớn nhất thế giới như Mỹ, EU, Nhật, TQ rơi vào hỗn loạn về suy yếu kinh tế, các đồng bạc các nước trồi sụt nhảy múa, chỉ duy nhất đồng tiền Saudi Riyal có biểu đồ tiền tệ không biến dạng. Hiện nay giao dịch tỷ giá hối đoái trên thị trường New York, 1 USD vẫn không thay đổi khi đổi ra được 1 USD = 3,75 SAR. Bất kể khi nào đồng $ tăng giá, dù giá dầu hạ sâu thì Saudi Arabia còn gia tăng bơm dầu mạnh hơn, chỉ có cái nước Nga của Putin là tội nghiệp mếu máo không hiểu vì sao. Mấy tay đầu tư Wall Street thì cứ kiếm bộn tiền mặc cho thế giới bi quan. Nhưng tôi cảnh báo là kiếm tiền bằng bộ não trí khôn thì người ta sẽ mau già và nhăn nheo trước tuổi đấy.
Hãy nhớ rằng Tổng dân số ở Saudi Arabia với 31,016 triệu người vào năm 2015 (WB và Liên Hiệp Quốc thống kê). Thu nhập GDP bình quân đầu người được tính bằng cách chia tổng sản phẩm quốc nội của xứ Saudi Arabia, khi đã được điều chỉnh bởi lạm phát và dân số trong năm2015 thì được 21.313 USD / năm (PPP thì được 50.284 USD /năm) , nó không phải là mức thu nhập cao so với các nước Âu châu, Mỹ, Nhật Bản,....Tuy nhiên, dân bản xứ Saudi Arabia khôn cần phải làm việc điên cuồng, họ muốn làm việc như thế nào thì tùy, thích làm 2 giờ một ngày cũng chả sao, mà chủ yếu Saudi Arabia thuê lao động các nước Á châu, Nam Mỹ (lĩnh vực lao động thấp), kể cả Âu châu, Mỹ (chủ yếu lĩnh vực lao động cao).
Quốc gia Saudi Arabia này sở hữu trữ lượng dầu mỏ chiếm đến 18% của thế giới mà OPEC và các tập đoàn dầu khí lớn như: Marathon Oil Corp (NYSE, S & P 500: MRO), Exxon Mobil (Dow Jones: XOM), Chevron (Dow Jones: CVX), BP, Royal Dutch Shell,... kiểm kê là dự trữ dầu thô được thẩm định 266,5 tỷ thùng dầu thô. Trữ lượng khí tự nhiên thì cũng rất lớn khoảng 8,5 tỷ mét, bình quân hàng ngày Saudi Arabia bơm ra 10,1 triệu thùng dầu thô. Một con số rất lớn lao đủ làm điên đảo thế giới.
Mức Lạm phát ở Saudi Arabia tính trung bình từ năm nhiều chụ năm duy trì ở mứckhá lý tưởng là dưới 2,8%
Nói chung, một đồng bạc có giá trị của nó mà tôi định nghĩa ngắn gọn đơn giản sau, đó là: tỷ lệ lạm phát quốc gia đó từ 2 - 2,5% mà đà tăng trưởng 3 - 4% hay cao hơn càng tốt, đó là lý tưởng để giữ đồng bạc ổn định. Tất nhiên, sẽ là phức tạp nếu ta đi phân tích mọi ngõ ngách của các yếu tố kinh tế vĩ mô tác động vào đồng bạc các quốc gia đó. Cho nên đừng ngạc nhiên tờ giấy bạc Riyal Saudi Arabia (SAR) luôn có giá như đồng $.
Saudi Arabia có kho dự trữ ngoại hối rất lớn, đó là hết năm 2016 thì họ có trong tay khối dự trữ ngoại hối lên đến 557 tỷ $, đó là lớn hơn của Nga, Ấn Độ, và chỉ đứng sau TQ, Nhật, Thụy Sĩ.
Saudi Arabia có mức nợ của chính phủ tính theo phần trăm GDP của họ thuộc loại thấp nhất thế giới (5,90%), và chẳng vay nợ nước ngoài bao nhiêu cả.
Đó là lý tưởngSaudi Arabia giữ tỷ giá hối đoái cố định của đồng USD / riyal (SAR). Đồng SAR của Saudi Arabia đã giữ được tỷ giá ổn định nhất thế giới là bởi vì xuất khẩu chính, dầu mỏ, được định giá bằng đồng USD. Bởi lẽ, hầu hết tất cả các hợp đồng dầu lửa, và các hợp đồng hàng hóa như vàng,... được giao dịch trên toàn thế giới đa số thực hiện bằng đồng USD.
Đồng SAR được giữ ổn định nhất, bất chấp khủng hoảng kinh tế thế giới cao điểm từ năm 2009 và kể cả khi giá dầu hạ giảm sâu vào năm 2015, đầu năm 2016.
Vì sao giới đầu tư và thị trường tài chính không hề nao núng khi khi giá dầu hạ hay tăng mà đồng SAR của Saudi Arabia vẫn ổn định. Thực tế thị trường bán buôn dầu đều muốn đồng SAR ổn định.
Chẳng hạn, các kinh nghiệm của các chiến lược gia ngân hàng đầu tư tính toán, thí dụ đồng 1 USD hiện nay vẫn có trị giá 3,75 SAR, nhưng nếu đồng EUR, yên Nhật - JPY mất giá so với đồng USD như đã thấy trước đây. Kể cả đồng Pound (UK), Switzerland Franc (Thụy Sĩ),...
Khi giá dầu hạ giảm còn 35 USD, hay 34 USD / thùng dầu, thì Saudi Arabia bán dầu thu về đồng USD có giá trị vì đồng tiền SAR cố định vào đồng USD tăng giá nên hạn chế được rủi ro và lời được bấy nhiêu phần trăm so với các đồng tiền kia mất giá khi bán dầu cho các đôi tác Âu châu và Nhật Bản, và Saudi Arabia sẽ mua được nhiều tài sản của Âu châu, hay Nhật hơn khi hoán đổi tỷ giá USD ra tỷ giá đồng EUR, JPY, đó là kinh nghiệm nếu ta chú ý bất cứ khi nào đồng USD co giá, đồng EUR, JPY mất giá dù giá dầu thô hạ giá thì Saudi Arabia đều tăng cổ phần mua tài sản các đại gia công nghiệp của Âu châu như: Volkswagen, Siemens, Royal Dutch Shell, oyota Motor, Komatsu,...trong khi đồng bạc (VEB) của Venezuela, hay đồng Rúp của Nga,...bị trượt giá nặng, đồng lương bị sút giảm, nền kinh tế teo tóp thiếu vốn,...
Ngược lại, nếu như đồng USD bị trượt giá nặng nề năm 2008, giảm mất trung bình 20% so với các đồng bạc EUR, JPY, GBP, CAD, CHF và SEK thì 1 thùng dầu bán ra 100 USD, vì tỷ giá 1 USD = 3,75 SAR thì một thùng dầu bán ra thu về 375 EUR nhưng khi chốt ra tỷ giá đồng USD hay giữ nguyên đồng SAR thì Saudi Arabia bán dầu thu về đồng USD mất giá 20% so với các đồng tiền trên, cho nên khi sở hữu tài sản hay đầu tư vào các nước EU, Nhật thì Saudi Arabia bị thiệt hại hơn vì đồng tiền mất giá thì Saudi Arabia lại bán cổ phần từ các đại gia công nghiệp Âu châu, Nhật bản và tăng đầu tư vào tài sản Mỹ như mua trái phiếu kho bạc, đầu tư vào các công ty Mỹ,...lên lời lãi lớn
Qua đó cho thấy, mặc dù giá dầu thô hạ giảm sâu, nhưng Saudi Arabia vẫn không hề sợ hãi mà còn gia tăng khai thác dầu, có lúc sản xuất ra 10,6 triệu thùng dầu mỗi ngày trong tháng 06/2015, và hiện nay có giảm xuống chỉ còn khai thác 10,2 triệu thùng dầu mỗi ngày vượt qua sản lượng khai thác dồn dập của Nga. Khi giá dầu hạ giảm, giới phân tích tài chính và chứng khoán mới giật mình vì sao Saudi Arabia lại gia tăng sở hữu và đầu tư dồn dập rất nhiều tài sản của các nước EU, Nhật, và giảm bớt đầu tư tại Mỹ. Đó là vì đồng USD tăng giá nên Saudi Arabia đầu tư tài sản vào Mỹ không có lời mà chuyển hướng đầu tư vào thị trường các nước có đồng bạc yếu so với đồng USD.
Bài học kinh nghiệm cho VN, đối với quốc gia này, luôn lạc quan tếu khi duy trì tỷ giá hối đoái cố định, mà đòi chống hiện tượng "đô la hóa". Lý luận sai trái, làm sao mà có thể duy ý chí tự tin đến mức hạ lãi suất đồng USD xuống số không và tăng lãi suất đồng nội tệ VND nhằm thu hút đồng USD lưu thông vào kinh tế.
Hãy nhìn một lỗ hổng mà một người có "mắt cận thị" họ cũng nhìn ra, đó là, để duy trì một tỷ giá hối đoái cố định ổn định thì quốc gia đó phải có đủ dự trữ ngoại hối đủ mạnh để quản lý giá trị tiền tệ của họ và nó rất tốn kém phí tổn, trong khi VN là quốc gia có khối dự trữ ngoại tệ mỏng nhất chỉ hơn vài tỷ USD của các quốc gia có thành tích vỡ nợ nhiều nhất thế giới như Argentina, Venezuela,...Để có tỷ giá cố định ổn định khiến dân chúng và giới đầu tư tin tưởng tích trữ đồng bạc đó, ngoài phân tích kể trên thì các ngân hàng trung ương phải có đủ ngoại tệ nhằm chuyển đổi ngoại tệ nhanh chóng khi giới đầu tư hay dân chúng kéo tiền ra. Nếu nó không có đủ dự trữ ngoại tệ để bảo vệ đồng nội tệ hay neo tỷ giá cố định, hoặc người ta nó sẽ phải tăng lãi suất cao,...nó cũng giải thích phần nào lãi suất tại VN luôn cao hơn các nước.
(*) Tỷ giá hối đoái đồng US Dollar / Saudi Riyal (SAR) kể từ năm 2009 - 2015, ngay cả lúc các nền kinh tế lớn nhất thế giới như Mỹ, EU, Nhật, TQ rơi vào hỗn loạn về suy yếu kinh tế, các đồng bạc các nước trồi sụt nhảy múa, chỉ duy nhất đồng tiền Saudi Riyal có biểu đồ tiền tệ không biến dạng. Hiện nay giao dịch tỷ giá hối đoái trên thị trường New York, 1 USD vẫn không thay đổi khi đổi ra được 1 USD = 3,75 SAR. Bất kể khi nào đồng $ tăng giá, dù giá dầu hạ sâu thì Saudi Arabia còn gia tăng bơm dầu mạnh hơn, chỉ có cái nước Nga của Putin là tội nghiệp mếu máo không hiểu vì sao. Mấy tay đầu tư Wall Street thì cứ kiếm bộn tiền mặc cho thế giới bi quan. Nhưng tôi cảnh báo là kiếm tiền bằng bộ não trí khôn thì người ta sẽ mau già và nhăn nheo trước tuổi đấy.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét